ZEKAT ÜZERİNE KISA BİR DEĞERLENDİRME

 

   Zekat, inananlar için bir farziyet ifade eder. Zekatı ekonomik bir faaliyet olarak düşündüğümüzde, varlıklı olandan, yoksul olana doğru bir gelir akışını sağladığını görürüz. Zekat dışındaki ekonomik sadakaların da işlevi aynıdır; varlıklıdan, yoksula gelir aktarımı, ekonomik açıdan dengeli bir toplum yapısı. Sadakaların nerelere verilebileceği Tevbe/60’da anlatılmıştır.

   Zekat, sadaka verme yeterliliğine sahip olmak istenilen bir durumdur. Yoksulluk halk tabiri ile “ kapıya ayak bastırılmayacak.” Olandır. Yoksulluğun varlığı istenilen bir durum değildir. İslam’da yoksulluk övülmemiştir. Yani toplum genelinde temel ihtiyaçlarını karşılama konusunda yeterli gelire sahip olmamak ekonomik başarısızlığı ifade eder.

   Zekat ve sadakalar, yukarıda işaret edilen yoksulluğun giderilmesi konusunda devreye girme amacı güder. İslam ekonomisinin temel amaçlarından biri, “Mülkün belli ellerde toplanmasını engellemektir.”  Ortaya konulan hedef doğrultusunda düşündüğümüzde servetin adil bir şekilde toplumda paylaşılması gerekmektedir. İnsanların temel ihtiyaçlarını karşılama konusunda zorluk yaşamaması esastır. Temel ihtiyaçları, yiyecek, konut, ulaşım, eğitim, sağlık ,haberleşme, bilişim gibi ihtiyaçlar olarak zikredebiliriz. Toplumda en az gelire sahip insanların da saydığımız ihtiyaçları karşılama konusunda  hiçbir zorluk yaşamaması gerekir.

   Toplumda zekat ve sadakaya, sosyal yardımlara muhtaç insanların artması  ekonomik başarısızlığın göstergesidir. Varlıklılarla yoksullar arasındaki gelir farkının uçuruma dönüşmesi İslam toplumunundaki  ekonomik başarısızlıktır. Zekat ve sadakalar bu uçurumu bir nebze olsun kapamaya yarar. Ancak kendi başına zekatın bunun için yeterli olduğu kanaatinde değilim. Asıl olan ekonomik olarak kendi kendine yeterli toplum oluşturmaktır. Bu üretim ve adil  paylaşımla olabilir. İslam ekonomisinin amacı, toplumda yardıma muhtaç insanların sayısını giderek düşürmek ve nihayetinde yoksulluğu yok etmektir.

   Zekat yükümlülüğünü yerine getiren Müslüman, kendini bekleyen diğer görevlerle yükümlüdür. Toplumu oluşturan tüm bireylerin sıkıntılarının kökten çözümü için kolları sıvamak durumundayız.  Yani zekat vermekle vicdanımızı rahatlatmakla birlikte, sosyal bir zorunluluk bizi beklemektedir.  Toplumda belli bir kitlenin mal biriktirebilmesi ve diğer bir grubun yoksullaşması, gelirin yoksuldan, varlıklıya doğru aktığının göstergesidir. Bu İslam’a aykırıdır.