ZEKAT ÜZERİNE KISA
BİR DEĞERLENDİRME
Zekat, inananlar için bir farziyet ifade eder. Zekatı ekonomik bir
faaliyet olarak düşündüğümüzde, varlıklı olandan, yoksul olana doğru bir gelir
akışını sağladığını görürüz. Zekat dışındaki ekonomik sadakaların da işlevi
aynıdır; varlıklıdan, yoksula gelir aktarımı, ekonomik açıdan dengeli bir
toplum yapısı. Sadakaların nerelere verilebileceği Tevbe/60’da anlatılmıştır.
Zekat, sadaka verme yeterliliğine sahip olmak istenilen bir durumdur.
Yoksulluk halk tabiri ile “ kapıya ayak
bastırılmayacak.” Olandır. Yoksulluğun varlığı istenilen bir durum
değildir. İslam’da yoksulluk övülmemiştir. Yani toplum genelinde temel
ihtiyaçlarını karşılama konusunda yeterli gelire sahip olmamak ekonomik
başarısızlığı ifade eder.
Zekat ve sadakalar, yukarıda işaret edilen yoksulluğun giderilmesi
konusunda devreye girme amacı güder. İslam ekonomisinin temel amaçlarından
biri, “Mülkün belli ellerde toplanmasını
engellemektir.” Ortaya konulan hedef
doğrultusunda düşündüğümüzde servetin adil bir şekilde toplumda paylaşılması
gerekmektedir. İnsanların temel ihtiyaçlarını karşılama konusunda zorluk
yaşamaması esastır. Temel ihtiyaçları, yiyecek, konut, ulaşım, eğitim, sağlık
,haberleşme, bilişim gibi ihtiyaçlar olarak zikredebiliriz. Toplumda en az gelire sahip insanların da
saydığımız ihtiyaçları karşılama konusunda
hiçbir zorluk yaşamaması gerekir.
Toplumda zekat ve sadakaya, sosyal yardımlara muhtaç insanların
artması ekonomik başarısızlığın göstergesidir.
Varlıklılarla yoksullar arasındaki gelir farkının uçuruma dönüşmesi İslam
toplumunundaki ekonomik başarısızlıktır.
Zekat ve sadakalar bu uçurumu bir nebze olsun kapamaya yarar. Ancak kendi
başına zekatın bunun için yeterli olduğu kanaatinde değilim. Asıl olan ekonomik
olarak kendi kendine yeterli toplum oluşturmaktır. Bu üretim ve adil paylaşımla olabilir. İslam ekonomisinin amacı,
toplumda yardıma muhtaç insanların sayısını giderek düşürmek ve nihayetinde yoksulluğu
yok etmektir.
Zekat yükümlülüğünü yerine getiren Müslüman, kendini bekleyen diğer
görevlerle yükümlüdür. Toplumu oluşturan tüm bireylerin sıkıntılarının kökten
çözümü için kolları sıvamak durumundayız.
Yani zekat vermekle vicdanımızı rahatlatmakla birlikte, sosyal bir
zorunluluk bizi beklemektedir. Toplumda
belli bir kitlenin mal biriktirebilmesi ve diğer bir grubun yoksullaşması,
gelirin yoksuldan, varlıklıya doğru aktığının göstergesidir. Bu İslam’a
aykırıdır.
