KİM BU EZİDİLER?
Ezidiliğin kurucusu Şeyh Hasan'dır (öl.1246).Kaynaklardan bazıları Ezidiliğin kurucusu olarak Adiyy.b.Musafir'i (öl.1162) gösterseler de bu doğru değildir.Adiyy b.Musafir,sünni tarikatlardan Adeviye tarikatının kurucusudur.Horasan erenlerinden kabul edilir.Hakkari civarında yaşamıştır.Onun kurup,geliştirdiği Adeviye tarikatı,sonraki kuşak akrabası,kardeşinin torunu Şeyh Hasan zamanında batıni bir hal almıştır.
Ezidiler,kurucularının Şeyh Hadi olduğunu söylerler.Ezidilere göre,Hadi,ilahi bir görünüşe sahiptir.Şeyh Hadi,Huda'nın (Ezidiler Allah'a Huda derler) meleğidir.Onun doğum,ölüm,yeme-içme gibi ihtiyaçları yoktur.O,yeryüzüne gelmekle şeref vermiştir.O,her zaman oruçlu,abdestliydi,evlenmezdi,çocuğu yoktur.İnsanları irşad etmek için Huda tarafından insan kılığında gönderilmiştir.Şeyh Hadi'nin üstünlüğünün belirtisi elinin yeşil olmasıdır.Şeyhler insan görünümündeki meleklerdir.
Şeyh Hadi,Ezidiliğin ilkelerini Melek-i Tavus'tan almıştır.Buna göre,Melek-i Tavus,Cebrail'in görevini yapmaktadır.Yedi büyük melek vardır.En büyüğü Melek-i Tavus'tur.
Belli başlı iman esasları şunlardır:
1.Huda'ya inanmak
2.Şeyh Hadi'nin,Huda'nın meleği ve ezidilerin mürşidi olduğuna inanmak
3.Melek-i Tavus'un Huda'nın meleği ve elçisi olduğuna inanmak
4.Ahirete inanmak
5.Şeyh,nebi ve meleklerin gönderildiğine inanmak.
Ezidilerin kendi içinde işleyen bir hiyerarşileri vardır.Basamağın en tepesinde Mir,en altta,Mürid vardır.Mir, Ezidiler tarafından seçilir.Sadakalar mir'e verilir.Mir sadakaları yoksullara dağıtır.
Ezidi olmak için,ezidi soyundan gelmek gerekir.Mezhebin yayılması için faaliyet yapılmaz.
Sabah ve akşam kılınan namazlar dua şeklindedir.Kadın ve erkeklere farzdır.Ayakta yapılır.Oruç,Ocak ayında tutulur.Hac ise Kudüs,Mekke ve Laleş'teki Şeyh Huda'nın kabrini ziyaret etmektir.Bu kabir ziyareti Ekim ayında yapılır.Laleş'i ziyaret en faziletli hacdır.Müridler kazançlarını %10' luk kısmını zekat olarak şeyhlerine verirler.
Kutsal kitapları,Mushaf-ı Reş ve Kitab-ı Celve'dir.İnanca göre bu kitaplar Şeyh Hadi tarafından yazılmıştır.Bu kitaplar 1280 yılında kaybolmuştur.Ancak Ezidi din adamları bu kitapları ezberleyerek korumuşlardır.
